‘Richtlijnen helpen je bij het maken van de juiste keuze’

In de mondzorg heb je als professional steeds meer met implantaten te maken. Daarbij kan van alles misgaan, met soms ernstige gevolgen voor de patiënt. Voor José Dubbeldam, mondhygiënist in Alphen aan den Rijn, staat vast dat een richtlijn Peri-implantaire infecties veel zorgwinst oplevert.

‘Natuurlijk ga je als zorgverlener af op je eigen kennis en ervaring,’ zegt José Dubbeldam, al twintig jaar lang actief in een maatschap in Alphen aan den Rijn. ‘In veel situaties weet je prima wat je moet doen en wat het beste is voor de patiënt. Maar soms heb je behoefte aan ondersteunende informatie.’
Richtlijnen helpen daarbij, aldus José. ‘Zeker als ze goed zijn vormgegeven. De eigenlijke documenten omvatten vaak tientallen pagina’s. Daar staat alles goed in beschreven, maar je kunt het niet altijd direct vinden. Een hand-out is dan een mooie manier om het hanteerbaar te maken. Een duidelijke beslisboom waarmee je in één oogopslag ziet wat er wordt aanbevolen. In zo’n hand-out is de expertise van een groot aantal vakgenoten gebundeld. Dat helpt bij een juiste keuze tijdens de behandeling.’

Kaakbotverlies

José Dubbeldam is nauw betrokken bij de richtlijn Peri-implantaire infecties. ‘Een belangrijk onderwerp,’ zegt ze. ‘We hebben in de mondzorg steeds meer te maken met implantaten en de gevolgen daarvan. Een voorbeeld: ontsteking van het tandvlees en kaakbotverlies, met in het uiterste geval verlies van het implantaat. Een goede richtlijn helpt dan om de juiste stappen te zetten. Maar richtlijnen helpen ook bij minder lastige kwesties. Stel: een patiënt heeft een implantaat met bloedend tandvlees. Wat doe je dan? In een richtlijn is een oplossingsrichting voor je uitgedacht.’
Een goede richtlijn is vaak ondersteunend, maar kan ook leidend zijn. ‘In het eerste jaar na het plaatsen van een implantaat kan er sprake zijn van zo’n twee millimeter botverlies. Als je je daar niet bewust van bent, neem je wellicht een verkeerde beslissing. Een richtlijn kan ook helpen bij de vraag: wanneer moet ik de patiënt doorsturen, naar een implantoloog bijvoorbeeld?’

Te strak?

Kan een richtlijn ook te strak zijn? ‘Je moet niet altijd alles tot in de details willen regelen,’ vindt José. ‘Dan krijg je weerstand, en dan schiet je je doel voorbij. Maar bij de richtlijnen waarmee ik te maken heb, zie ik dat gevaar niet zo. Een richtlijn is iets anders dan een protocol. Je kunt hem opvolgen, en vaak is dat verstandig. Maar als je goede redenen hebt om ervan af te wijken, dan kan dat ook.’
Wat te doen als de richtlijn klaar is? ‘Ik zou een geplastificeerde hand-out naar elke praktijk sturen, zodat je hem uit de la kunt pakken als hem nodig hebt. Een goede digitale versie is ook belangrijk, maar iets wat je kunt vasthouden, dat helpt altijd.’