Richtlijn

Indicatiestelling van intra-oraal en panoramisch röntgenologisch onderzoek in de mondzorg

Restauraties

Uitgangsvragen

-
  1. Wat is de indicatie voor röntgenologisch onderzoek bij de evaluatie van gemaakte gebitsrestauraties?
  2. Welke röntgenologische techniek (intra-orale bitewings, bitewings met apparatuur voor panorama-opnamen, peri-apicale opnamen, panorama-opnamen) wordt aanbevolen in de in vraag 1 genoemde situaties?

PICO

Populatie Patiënten in de mondzorgpraktijk
Interventie Intra-orale bitewings, bitewings met apparatuur voor panorama-opnamen, peri-apicale opnamen of panorama-opnamen ter beoordeling van gemaakte restauraties
Controle Klinisch onderzoek of andere I
Uitkomstmaten (Outcome) –              Diagnostische waarde

–              Diagnostische doelmatigheid

–              Stralenbelasting

–              Kosten

Aanbeveling

+

Screening
Er is geen indicatie om röntgenologisch onderzoek in te zetten voor het controleren van restauraties.

Diagnostiek
Alleen wanneer klinisch onderzoek bij klachten van de patiënt en/of vermoeden van problemen met een restauratie geen sluitende diagnostiek geeft, kan een bitewing opname worden overwogen.

Behandeling
De richtlijnontwikkelcommissie suggereert om tijdens of direct na de restauratieve behandeling geen röntgenologische opname te maken ter controle van het resultaat, tenzij er vermoedens zijn op een slechte randaansluiting danwel achtergebleven cement-/lijmresten, die klinisch niet goed te beoordelen zijn.

Voor restauraties op implantaten: zie hoofdstuk implantologie.

Met gebitsrestauraties wordt bedoeld: vullingen, kronen en bruggen, directe en indirecte restauraties.

Methoden

Op 3 juni 2024 is in Ovid Medline gezocht naar bewijs uit de literatuur. Hierbij is gezocht naar combinaties van gecontroleerde trefwoorden en vrije tekstwoorden gericht op gebitsrestauraties en röntgenologische technieken. De volledige zoekstrategie is opgenomen in bijlage 4. Met behulp van tevoren vastgestelde selectiecriteria is de literatuurselectie uitgevoerd in twee stappen: eerst op basis van titel en abstract en daarna op basis van de volledige tekst. De literatuurselectie is weergegeven in bijlage 5.

Resultaten

Literatuursearch en -selectie

+

In totaal voldeed één artikel aan de selectiecriteria, welke van toepassing was op uitgangsvraag 1.171 Deze is samengevat in bijlage 6. Het gaat om een cross-sectionele studie waarin bitewings werden vergeleken met visuele inspectie.

Effectiviteit

+

Badar et al. onderzochten of bitewings beter in staat waren dan visuele inspectie marginale afwijkingen van een geplaatste kroon op te sporen.171 Zij onderzochten hiervoor 115 patiënten waarbij een kroon was geplaatst en waarbij visuele inspectie de marginale pasvorm als acceptabel had beoordeeld (geen marginale afwijkingen zichtbaar). Vervolgens werden op bitewings de kroonranden zowel mesiaal als distaal beoordeeld door twee onafhankelijke onderzoekers. Van de 230 mesiale en distale locaties die op de bitewings werden beoordeeld, hadden 113 (49,1%) enige vorm van marginale afwijkingen in de kroon. De gemiddelde horizontale afwijking was 0,08+0,35 mm, terwijl de gemiddelde verticale afwijking 0,19+0,34 mm was. De verticale marginale afwijkingen werden voornamelijk waargenomen op de distale aspecten van de kronen, terwijl horizontale afwijkingen voornamelijk werden gezien op de mesiale zijde van de maxillaire kronen.

Kwaliteit van het bewijs

In bijlage 7 is een uitgebreide weergave van de kwaliteit van het bewijs te vinden. Voor de gevonden uitkomst is de bewijskracht met meerdere niveaus verlaagd, waardoor de uitkomst met voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd.

Conclusie

ZEER LAAG Het zou kunnen dat bitewings beter in staat zijn dan visuele inspectie alleen om marginale afwijkingen van de aansluiting van geplaatste kronen te detecteren.

Badar 2022171

Van bewijs naar aanbeveling

Gewenste effecten

+

Röntgenologisch onderzoek kan een aanvulling zijn om problemen met indirecte en directe restauraties te detecteren, indien klinisch onderzoek onvoldoende informatie geeft.

Ongewenste effecten

+

Zie inleiding van deze richtlijn (van bewijs naar aanbeveling).

Kwaliteit van bewijs

+

Zie inleiding van deze richtlijn (van bewijs naar aanbeveling).

Balans gewenste en ongewenste effecten

+

De richtlijnontwikkelcommissie is van mening dat de gunstige effecten van röntgenologisch onderzoek alleen opwegen tegen de ongewenste effecten ervan, als alleen klinisch onderzoek onvoldoende informatie geeft.

Gelijkheid (health equity)

+

Zie inleiding van deze richtlijn (van bewijs naar aanbeveling).

Aanvaardbaarheid

+

Zie inleiding van deze richtlijn (van bewijs naar aanbeveling).

Haalbaarheid

+

Zie inleiding van deze richtlijn (van bewijs naar aanbeveling).