Overkappingsprothese op implantaten in de edentate bovenkaak (2018)

Een klikgebit is een kunstgebit dat kan worden geklikt op implantaten. Een implantaat is een titanium schroef die in het bot van de kaak wordt geplaatst. Een klikgebit zit meestal vast aan 4 of 6 implantaten in de bovenkaak en 2 of 4 implantaten in de onderkaak. Een tandarts-implantoloog of een kaakchirurg plaatst de implantaten.

U kunt een klikgebit krijgen als uw kunstgebit niet meer goed past. Het minder goed passen van een kunstgebit gaat in stappen:

1. De omvang van het kaakbot neemt af.
2. Uw kunstgebit ligt losser in de mond.
3. U krijgt problemen met bijten en kauwen.
4. Het kunstgebit kan pijnlijk aanvoelen.
5. Ook kunt u problemen krijgen met spreken.

Problemen met een kunstgebit komen vaker voor in de onderkaak dan in de bovenkaak. Dit komt omdat de onderkaak smaller is dan de bovenkaak en omdat een kunstgebit in de onderkaak zich niet vastzuigt. Ook ligt de tong er tegenaan en zijn er meer spieren aan de onderkaak verbonden. Daarom zit een kunstgebit in de onderkaak vaak minder goed vast dan in de bovenkaak.

Als de problemen met het kunstgebit erger worden, dan kan een klikgebit op implantaten een oplossing zijn.

tandprotheticus. (Een tandprotheticus maakt en repareert hulpmiddelen die je gebit ondersteunen, vervangen of corrigeren; hij/zij werkt over het algemeen in een tandtechnisch laboratorium). Een slecht passend kunstgebit kan leiden tot ontstekingen en dat kan weer leiden tot extra botafname. Het is belangrijk dat u dit voorkomt.

Dit kunt u zelf doen:

1. Laat uw kunstgebit regelmatig controleren door uw tandarts of door een tandprotheticus.
2. Probeer een kleefpasta zodat het kunstgebit beter op zijn plek blijft zitten.
3. Haal uw kunstgebit als u slaapt uit de mond. Zo geeft u uw kaak rust.
4. Rookt u? Probeer te stoppen met roken. U heeft dan veel minder kans op infecties.

U komt in aanmerking voor een klikgebit als een normaal kunstgebit niet meer mogelijk is. De volgende stappen worden gezet:

1. Uw tandarts of tandprotheticus kijkt of het mogelijk is om uw kunstgebit aan te passen.
2. Mocht dit niet helpen, dan is de volgende stap het aanmeten van een nieuw kunstgebit dat beter past. Ook dit doet uw tandarts of tandprotheticus.
3. Als dit niet ook niet helpt, dan is een klikgebit op implantaten een mogelijke oplossing. Bespreek met uw tandarts of tandprotheticus goed de voor- en nadelen van een klikgebit. De implantaten kunnen namelijk ook nieuwe problemen veroorzaken. Rondom een implantaat kan bijvoorbeeld een ontsteking ontstaan.

Voordat wordt gestart met de behandeling spreken de zorgverleners onderling af wie de hoofdbehandelaar is. Dit kan uw eigen tandarts zijn, de tandarts-implantoloog of de kaakchirurg.

Controle op voldoende kaakbot

Voor het plaatsen van implantaten moet voldoende kaakbot aanwezig zijn. Als er te weinig kaakbot is, dan zal de tandarts-implantoloog of de kaakchirurg dit proberen aan te vullen. Dit kan gebeuren met kunstbot of met bot uit uw eigen lichaam. In dit laatste geval wordt u altijd verwezen naar de kaakchirurg. De kaakchirurg zal het bot bijvoorbeeld uit uw bekken verwijderen en plaatsen op uw boven- of onderkaak.

Dit is een operatie die plaatsvindt onder volledige narcose. Bot weghalen uit uw bekken is een extra ingreep, die ook weer kan leiden tot extra ongemak. Het kan tot zes maanden duren voordat het bijgeplaatste bot sterk genoeg is.

Implantaat plaatsen

Als u voldoende bot heeft of het bijgeplaatste bot is sterk genoeg dan plaatst de tandarts-implantoloog of de kaakchirurg de implantaten. Het kan acht tot twintig weken duren voordat ze zijn vastgegroeid in uw kaak. Dat hangt ook af van de plek waar ze worden geplaatst.

Het plaatsen van implantaten gebeurt in de tandartsstoel onder plaatselijke verdoving en is daardoor pijnloos. Het plaatsen van de implantaten duurt niet langer dan een uur. Uw behandelaar heeft folders met praktische informatie over wat u moet doen en laten na het plaatsen van de implantaten.

 Klikgebit plaatsen

Uiteindelijk wordt het klikgebit gemaakt en geplaatst op de implantaten door uw tandarts of een tandprotheticus.

Nazorg

Het is van belang dat regelmatig wordt gecontroleerd of uw implantaat geen problemen oplevert en of het omliggende tandvlees gezond blijft.

Een klikgebit op implantaten kan meer houvast en comfort geven waardoor u beter kunt kauwen en bijten. Maar een klikgebit neemt niet altijd alle ongemakken van een kunstgebit weg:

1. Het kaakbot groeit niet altijd goed tegen de implantaten aan.
2. Soms ontstaan infecties:
   1. In een vroeg stadium kunt u dan last hebben van bloedend tandvlees bij het tandenpoetsen. Soms is er een gevoeligheid bij bepaalde harde voedingsmiddelen.
   2. Als de ontsteking toeneemt, dan kan het kaakbot in omvang afnemen en ontstaat er ruimte tussen het tandvlees en het implantaat. De infectie kan dan doordringen tot in het bot onder het tandvlees.
   3. Als de infectie onvoldoende wordt behandeld, dan tast dit het bot direct naast het implantaat aan. Uiteindelijk beschadigt hierdoor het weefsel rondom het implantaat en raakt het implantaat los.

Het is van belang dat u goede voorlichting krijgt van uw hoofdbehandelaar:

1. Over de voor- en nadelen van een klikgebit op implantaten.
2. Over het onderzoek, de behandeling en de nazorg
3. Over het voorkomen van infecties.

Stel daarom vragen aan uw hoofdbehandelaar. Bijvoorbeeld:

1. Wat zijn mijn mogelijkheden?
2. Wat zijn de voor- en nadelen van die mogelijkheden?
3. Bespreek samen wat het beste past in uw situatie.
4. Raadpleeg bij onduidelijkheden uw eigen tandarts.

Uw kosten voor een behandeling hangen af van uw verzekeringspolis. In alle gevallen is er sprake van een eigen bijdrage. U kunt hiervoor het beste contact opnemen met uw verzekeraar of met uw tandarts. Deze kan een aanvraag doen voor vergoeding van de behandeling bij uw zorgverzekeraar. Bijvoorbeeld als sprake is van een ernstig geslonken kaak. Dus als er een medische reden is voor het klikgebit. Nederland is één van de weinige landen in de wereld waar implantaten kunnen worden vergoed. In de meeste landen betaalt de patiënt dit helemaal zelf.

• Op de website van het Ivoren Kruis, de Nederlandse Vereniging voor Mondgezondheid, vindt u veel informatie over mondhygiëne. Zoals antwoorden op veel gestelde vragen, patiëntenfolders en informatie over preventie.
• Op nl vindt u meer over tandbederf en hoe daarmee om te gaan.
• Op nl vindt u informatie over de mondzorg voor (kwetsbare) ouderen.
• Op nl vindt u informatie over mondgezondheid, kosten, vergoedingen en de tandartsenpraktijk.
• De website van de Nederlandse Vereniging voor Orale Implantologie biedt informatie over implantaten.
• De website van het Kennisinstituut Mondzorg biedt actuele informatie over richtlijnen voor tandartsen en andere mondzorgverleners.
• De website van de Nederlandse Vereniging voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie biedt informatie voor als u onder behandeling komt van een kaakchirurg.
• Op de website kunstgebit.nl is veel informatie te vinden en een handige folder over het klikgebit.

De ontwikkeling van een nieuwe richtlijn kun je niet los zien van de invoering ervan. Dat is de leidraad bij KIMO; het Implementatieplan klinische praktijkrichtlijnen KIMO is hier te lezen.

Wat zijn de  knelpunten bij de beroepsbeoefenaars? En hoe los je die op?

Pas als je op deze vragen een antwoord hebt gevonden, is een richtlijn echt zinvol. Het inpassen van een richtlijn in de dagelijkse praktijk betekent voor veel gebruikers immers een verandering van routine. En het veranderen van een routine is vaak lastig. De oude  werkwijze is tenslotte vertrouwd.

Daarom maakt de implementatie vanaf het begin deel uit van de richtlijnontwikkeling. Pas als je weet wat beroepsbeoefenaars in de praktijk tegenkomen, kun je haalbare aanbevelingen formuleren. Om er zeker van te zijn dat die aanbevelingen werken, worden ze getest in een aantal testpraktijken. De bevindingen van die testpraktijken worden weer meegenomen in de uiteindelijke richtlijn.

Ons doel is dit proces zo transparant mogelijk te laten verlopen, onder meer met tussentijdse berichtgeving via de website. We doen dit uiteraard in nauwe samenwerking met onze leden, de KNMT, de ANT en de FTWV.

Het Implementatieplan klinische praktijkrichtlijnen KIMO van juni 2017 geeft meer informatie.